Als je het woord ‘MIDI’ laat vallen, haken veel gitaristen meteen af. MIDI is namelijk het domein van toetsenisten en welke gitarist wil hier nou mee geassocieerd worden 😉
Als je echter een gitarist bent met rack effectapparatuur en/of één of meerdere MIDI effectpedalen, dan loont het om je hierin te verdiepen. Een MIDI voetschakelaar is namelijke uitermate handig om je effecten op het podium (of thuis) mee te bedienen. En zo ingewikkeld is het ook weer niet, het vergt enige basale kennis en je kunt meteen aan de slag. In dit artikel geef ik een overzicht van waar je bij de aanschaf op moet letten. Ik beperk me hierbij tot MIDI voetschakelaars voor gitaristen en bassisten.
Wat is een MIDI voetschakelaar?
Een MIDI voetschakelaar is eigenlijk een afstandbediening waarmee je één of meerdere effecten aanstuurt. Je kunt er presets mee opslaan en die met één druk op de knop tevoorschijn toveren. De taal waarmee de aansturing plaatsvindt is MIDI. In dit artikel ga ik niet dieper in op MIDI – Musicial Instrument Digital Interface – daarvoor is er genoeg informatie op het internet te vinden.
Verder zijn er voetpedalen te koop die gebruik maken van ‘loops’. Hierop sluit je effectpedalen (die geen MIDI hebben) aan en ben je in staat om een loop aan of uit te zetten, dit programmeer je in het systeem. Hiermee kan je allerlei combinaties maken van pedalen waarmee je controle hebt over de combinatie (en vaak ook de volgorde) van pedalen.
Waar moet je op letten bij de aanschaf?
Op dit moment zijn er behoorlijk wat MIDI voetpedalen op de markt en dat maakt het keuzeproces niet eenvoudiger. Hieronder geef ik een aantal tips waar je bij de aanschaf op moet letten. Dit zijn niet de enige onderdelen die je moet meewegen bij de aanschaf, er zijn nog wel meer zaken die van belang zijn. Dit zijn in ieder geval 5 belangrijke overwegingen die je zeker niet mag vergeten.
Omvang/afmetingen
Aangezien je het MIDI voetpedaal een plek wil geven op je pedalenboard is de omvang van het pedaal van belang. Er zijn voetschakelaars met zeer veel mogelijkheden (met zowel loops als uitgebreide MIDI mogelijkheden), maar die hebben vaak ook een enorme omvang. De G2 van The GigRig is zo’n systeem. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn, maar de meeste gitaristen zullen waarschijnlijk een pedaal willen dat zo min mogelijk ruimte in neemt.
Aantal knoppen op je voetschakelaar
Verder is het aantal knoppen van belang. Heb je slechts één effectpedaal dat je wilt aansturen met je controller dan heb je waarschijnlijk niet heel veel knoppen nodig. Maar bij meerdere pedalen wil je presets opslaan en combinaties van pedalen maken en dan is het wel handig dat je deze opties direct kunt bedienen, zonder op het podium te moeten tapdansen waarbij je allerlei ‘banks’ moet doorscrollen. Het is met name van belang om vooruit te denken en te plannen hoeveel pedalen je uiteindelijk wilt bedienen. Ik houd zelf een aantal van minimaal 6 knoppen aan als ik 4 pedalen wil aansturen. Maar dat is uiteraard slechts een indicatie en daarnaast ook heel persoonlijk.
Gebruiksgemak / User interface
Dan komen we op het onderdeel gebruiksgemak. Je zult de MIDI voetschakelaar moeten programmeren waarbij het enorm handig is om dat via een computer te doen. Vaak hebben voetschakelaars maar een klein schermpje met alleen wat basis informatie. Check dus of er een mogelijkheid is om het pedaal aan te sluiten op een computer en of er software beschikbaar is voor jou type computer. In vrijwel alle gevallen zal hiervoor een USB aansluiting aanwezig moeten zijn op het pedaal.
Mogelijkheden van de MIDI voetschakelaar
De features en mogelijkheden van een controller is een onderdeel waar je het overzicht volledig kunt kwijtraken. Wat je jezelf eerst moet afvragen is hoe je de voetschakelaar wilt gebruiken. Wil je het tempo kunnen bepalen van sommige pedalen (Tap Tempo) en wil je dit kunnen synchroniseren met meerdere pedalen (via MIDI Clock)? Is het nodig om presets op te slaan (Program Change)? Wil je parameters van een effect in realtime bedienen met een Expressie pedaal (Control Change). En ga zo maar door. Het komt er op neer dat je eerst een beeld moet hebben van hoe je het pedaal wil gebruiken.
Daarna kun je dan controllers selecteren die hier aan voldoen. Ik gebruik zelf de Morningstar MC6 MKII met name omdat je 16 verschillende MIDI boodschappen per knop kunt programmeren. Verder is elke knop op meerdere manieren te gebruiken. Je hebt een tap, een long tap, een double tap etc. die allemaal geprogrammeerd kunnen worden. Wat bijvoorbeeld heel handig is om met één klik het effectpedaal aan te zetten en met een lange klik (knop wat langer ingedrukt houden) het effectpedaal weer uit. Daarnaast is er ook een grotere versie, de Morningstar MC8 met acht knoppen en een kleinere, de Morningstar MC3 met drie knoppen.
Rechtsreeks aansluiten of via MIDI box?
Wat verder nog van belang is om te achterhalen of je effectpedalen rechtstreeks aangesloten kunnen worden of met behulp van een externe MIDI box. Sommige effectpedalen gebruiken namelijk een (stereo) jack ingang voor het MIDI signaal. Aangezien MIDI met een 5-pin aansluiting werkt kan deze niet rechtstreeks worden aangesloten. Hiervoor heb je een extra kastje nodig dat het signaal omzet naar het juiste formaat aansluiting. Vergeet niet te checken of het MIDI signaal op de tip of de ring van de stereo jack moet zitten. Chase Bliss pedalen werken namelijk alleen met het MIDI signaal op de ring, terwijl Empress pedalen het MIDI signaal juist op de tip verwachten.
Prijs/kwaliteit
Tenslotte is de prijs/kwaliteit verhouding van belang. Er komen steeds meer pedalen op de markt. Hier zitten ook steeds vaker pedalen tussen met een twijfelachtige betrouwbaarheid en/of robuustheid. Bedenk dat de MIDI voetschakelaar op de vloer ligt en tegen een stootje moet kunnen. Het moet vervoerd kunnen worden en de aansluitingen moeten er niet na twee keer al uitvallen. Wat je er uiteindelijk voor over hebt is een persoonlijk kwestie. Grofweg koop je voor 200 euro vaak al een prima pedaal, waarbij de controllers in het hogere prijssegment vaak wat meer mogelijkheden hebben.
Conclusie
Ik hoop dat je met deze vijf tips het perfecte pedaal kunt aanschaffen. Ik ga je geen koopadvies geven, daarvoor zijn er teveel keuzes. Vrijwel elk merk verkoopt wel een of andere MIDI controller. Er is een aantal merken gespecialiseerd in MIDI controllers, dat zijn onder andere Disaster Area, Morningstar FX, Voodoo Lab, The GigRig, RJM Music, One Control, FAMC en Musicom Lab. De pedalen van deze makers bevinden zich overwegend in het wat hogere prijssegment. Verder hebben Roland en Boss MIDI controllers en daarnaast zijn er vele merken in het lagere prijssegment met controllers in het assortiment. Welke je ook kiest, veel plezier ermee!