Wat is de beste voeding voor mijn effectpedaal?

Gitaar effectpedalen hebben stroom nodig om te kunnen werken. De meeste pedalen zijn ontworpen om met een 9 volt batterij te werken en verbruiken niet heel veel stroom.

Sommige (veelal) digitale pedalen verbruiken meer en kunnen niet met een 9 volt batterij van stroom worden voorzien. Wanneer je meerdere pedalen hebt is het vaak handig en soms zelfs noodzakelijk om een zogenaamde multi-voeding te gebruiken. Maar welke kies je? En waar moet je op letten? Kortom wat is de beste voeding voor mijn effectpedaal?

Basiscurcsus elektrische stroom

Om die vragen te kunnen beantwoorden gaan we eerst even terug naar de basics van elektriciteit, en meer specifiek het verschil tussen spanning en stroom.  

Wat is spanning?

Spanning wordt uitgedrukt in volt(age) en is de hoeveelheid energie die het elektronen kost om van het ene naar het andere punt in een stroomkring te bewegen. Een stopcontact in Nederland heeft een spanning tussen 220 en 240 volt en een blokbatterij levert 9 volt. 

Er zijn twee soorten spanning, namelijk wisselspanning en gelijkspanning. Bij wisselspanning varieert de spanning met een bepaalde frequentie tussen positieve en negatieve waarden. In Europa is deze frequentie 50 Hz, dat wil zeggen dat de spanning 50 keer per seconde wisselt van negatief naar positief. Bij gelijkspanning is er geen wisseling van spanning. 

Wat is stroom?

Stroom wordt uitgedrukt in Ampère en is het aantal elektronen die elke seconde van het ene naar het andere punt beweegt. Bij gelijkstroom (DC – Direct Current) bewegen deze altijd in dezelfde richting (van plus naar min) en bij een wisselstroom (AC – Alternating Current) keert de stroom periodiek van richting.

Verder heb je dan nog weerstand en vermogen, die laat ik hier echter even buiten beschouwing om het niet al te ingewikkeld te maken. 

Polariteit – center negative

De meeste gItaar pedalen hebben gelijkstroom (DC) nodig met een spanning van 9 volt. De aansluiting hiervoor op het pedaal is in 99% van de gevallen via een 2.1 mm plug. Hierbij speel de polariteit van de aansluiting een belangrijke rol. De term center negative heb je wellicht wel eens voorbij horen komen. Vrijwel alle pedalen gebruiken een center negative aansluiting waarbij de stroom aan de buitenkant van de plug zit. Let op dat je deze niet omwisselt, je kunt het pedaal hiermee onherstelbaar beschadigen!

Overigens is het opmerkelijk dat de stroom aan de buitenkant van de plug zit. Het zou logischer zijn om de stroom aan de binnenkant van de plug te laten lopen. Een van de redenen hiervoor is de wijze waarop batterijen in pedalen geschakeld worden. Bij het aansluiten van een voeding op een pedaal wordt het circuit van de batterij uitgeschakeld en dat kan alleen als de stroom aan de buitenkant zit. In dit artikel van Neunaber lees je er meer over.

Waarschuwing: sluit nooit een hogere spanning aan!

Nu we toch aan het waarschuwen zijn, let ook op dat je een 9V pedaal nooit aansluit op een voeding met een hogere spanning dan 9 volt. De kans dat het pedaal kapot gaat is vrij groot. Dat gezegd hebbende kunnen sommige pedalen een hogere spanning aan. Dat zal de fabrikant dan altijd aangeven in de handleiding van het pedaal. Neem even contact op als je hierover twijfelt. Het voordeel hiervan is dat het pedaal dan meer headroom krijgt en/of minder compressie.    

Hogere stroom is geen probleem en zelfs aan te bevelen

Verder kan je een pedaal dat bijvoorbeeld 10mA (mA staat voor milli-ampère – 1/1000e ampère) aan stroom nodig heeft, gerust aansluiten op een adapter die 500mA aan stroom levert. Het pedaal trekt als het ware de stroom die nodig is uit de voeding en zal niet meer trekken dan nodig is. Het is dus geen probleem en zelfs aan te bevelen om een voeding te gebruiken met meer stroom dan nodig, op deze wijze kan je meerdere pedalen aansluiten op hetzelfde stroompunt (daisy-chainen, waarover later meer). 

Waarom wil je geïsoleerde uitgangen? 

Geïsoleerde uitgangen (isolated outputs) is wellicht ook een term die je voorbij hebt zien komen. Een voeding met vijf geïsoleerde uitgangen heeft eigenlijk vijf adapters in het kastje zitten die elk zorgen voor de correcte stroom en spanning van die uitgang. De stroom en spanning die er in gaat wordt eerst afgetakt en vervolgens omgezet naar de juiste stroom en spanning. Het grote voordeel hiervan is dat de voeding nooit de oorzaak is van brom of andere ongewenste geluiden die door grondlussen ontstaat. Verder zijn geïsoleerde uitgangen ook veiliger voor je pedalen omdat er geen andere spanning op je output kan komen.  

Is dat hetzelfde als een gereguleerde voeding?

Nee, dat is het niet. Een gereguleerde voeding zorgt ervoor dat de spanning hetzelfde blijft onafhankelijk van de hoeveelheid stroom die er getrokken wordt. Dus of je nu 10 of 1.000 mA aan stroom nodig hebt, de spanning blijft altijd hetzelfde. Als je meer stroom vraagt dan de voeding aan kan, dus stel je sluit pedalen aan die 2.000 mA nodig hebben en de voeding is gemaximeerd op 1.500 mA dan zal de spanning wel afnemen. 

Daisy chainen van effectpedalen

Je kunt je pedalen ook daisy chainen, met andere woorden meerdere pedalen aansluiten op dezelfde output. Je gebruikt hiervoor een speciale daisy chain kabel waarbij de verschillende pluggen zijn doorgelust. Het grote voordeel hiervan kan je wellicht wel raden, je hebt maar één output nodig die de gewenste hoeveelheid stroom levert. Dat betekent minder kabels, minder ruimte en het is een uitermate goedkope oplossing van enkele tientjes. Toch kleven er ook belangrijke nadelen aan. Met een daisy chain verbindt je alle elektronica van je pedalen aan elkaar en heel vaak introduceer je hiermee ongewenste brom als gevolg van aardlussen. Zeker bij digitale pedalen is een daisy chain af te raden.

Een van de oorzaken van het optreden van een aardlus is dat de aarde van pedalen nooit exact 0 volt is, maar enkele millivolts. Door effectpedalen aan elkaar te koppelen tel je deze kleine spanningen bij elkaar op en ontstaat er een grotere spanning. Hierdoor gaat er een stroom lopen en die is hoorbaar in je audiosignaal. Vaak gaat het om een 50Hz brom of een afgeleide hiervan (100Hz, 200Hz, 400Hz etc.). Je kunt deze aardlus eenvoudig verwijderen door een geïsoleerde multivoeding te gebruiken of alle pedalen van batterijen te voorzien.

Een batterij of een voeding?

Pedalen die niet veel stroom nodig hebben kunnen prima door een batterij van stroom worden voorzien. Een Duracell 9V batterij levert een uur lang ongeveer 500 mA en is daarna op. Als je een pedaal hebt dat 10 mA aan stroom vraagt dan kan je met een batterij in principe 50 uur lang spelen. In de praktijk zal je echter, wanneer de batterij voor 70% op is, niet meer de gewenste spanning van een batterij krijgen. Er zijn ook gitaristen die dit juist een pré vinden (met name bij bepaalde fuzz pedalen). Let wel op dat je je audiokabels uit je pedaal haalt wanneer je een batterij gebruikt. Zodra er een kabel wordt aangesloten verbruikt het pedaal stroom (ook al is het niet veel).

Wat is beste voeding voor mijn effectpedaal?

Dat is allemaal leuk en aardig, hoor ik je denken, maar welke voeding moet ik nu kiezen? Als je je houdt aan onderstaand stappenplan, kan het niet misgaan en kies je vanzelf de beste voeding voor je gitaar effectpedaal.

1. Bepaal het aantal verschillende voltages dat je nodig hebt.
   Heb je alleen maar 9V pedalen, dan ben je snel klaar, maar houd hierbij ook rekening met eventueel toekomstige uitbreidingen.
   
   
2. Bedenk of je pedalen wilt daisy chainen.
   Mijn advies is om dit niet te doen, het kan goed gaan, maar dat weet je pas als je het doet. Je kunt er niet van uit gaan dat dit altijd zonder problemen werkt. 
   
   
3. Als je gaat daisy chainen: tel dan voor elke groep het aantal mA van de pedalen uit die groep bij elkaar op.
   Bijvoorbeeld: je hebt twee 9V pedalen die elk 100mA aan stroom nodig hebben en je hebt twee 18V pedalen die elk 200mA aan stroom. Dan heb je dus minimaal 2 outputs nodig één van 200mA/9V en één van 400mA/18V.
   
   
4. Als je niet gaat daisy chainen: dan heb je minstens zo veel geïsoleerde outputs nodig als je pedalen hebt.
   In bovenstaand voorbeeld zijn dat er vier. Let op: 8 outputs op een voeding wil nog niet zeggen dat dit ook 8 geïsoleerde outputs zijn. Sommige voedingen hebben geïsoleerde secties waarbinnen ze outputs groeperen. In feite is hier sprake van een daisy chain (maar dan in de voeding).  
   
   
5. Kijk goed of elke pedaal om een center negative polariteit vraagt en of het pedaal inderdaad met een 2.1 mm plug kan worden aangesloten.  
   
   
6. Bekijk het aanbod van voedingen/kabels en maak je keuze.
   Voedingen van Cioks en Strymon zijn modulair en kunnen achteraf worden uitgebreid. Dat is erg handig wanneer je van plan bent om je pedalen arsenaal in de toekomst uit te breiden. Vergeet ook niet om te kijken of de voeding (qua dikte) onder je pedalenboard past.

Gerenommeerde merken voedingen zijn onder andere Strymon, Cioks, Truetone en Voodoo Lab. 
Merken in het goedkopere segment zijn onder andere Mooer, Foxgear en Xvive.

• Share
• Tweet
• Pin